TÜMOSAN tarafından deniz platformlarının güç üretme ihtiyacını karşılamak amacıyla geliştirilen marine motorlar seri üretim aşamasına geldi, kara araçlarında kullanılacak çözümlere yönelik çalışmalarda da önemli aşama katedildi.
TÜMOSAN Teknoloji ve Mühendislik Grup Müdürü Volkan Gün, yürüttükleri motor geliştirme çalışmalarına ilişkin bilgiler verdi.
TMSNX7 ismini verdikleri 460 beygir motorun hem deniz hem de kara platformlarındaki ihtiyaçları karşılamaya yönelik geliştirdiklerini anlatan Gün, ARES Tersanesi ve Meteksan Savunma ortaklığında yürütülen ULAQ Silahlı İnsansız Deniz Aracı'nda motorla tekne üstü testler yürütüldüğünü, kara motor olarak başlayan projeden marinizasyon işlemiyle Tersaneler Genel Müdürlüğüne de itici-çekici vasıtalarda kullanılmak üzere motorlar üretilip teslim edildiğini belirtti.
Motorların birkaç versiyonu bulunduğuna ve kara motoru versiyonuyla ilgili testleri büyük ölçüde tamamladıklarına işaret eden Gün, şöyle devam etti:
"Araç üstü entegrasyon ve araç üstü test kısımlarıyla ilgili önümüzdeki dönem yoğun bir faaliyet içerisinde olacağız. Tabii motorların prototipten seri üretime geçişi çokça ciddi bir aşama. TÜMOSAN olarak Özel Endüstri Bölgesi kapsamında yapmış olduğumuz çalışmalar neticesinde özellikle üretim hatlarımız, ve motor kafa-blok işlemeleri için yatırımlar yaptık. Özellikle robotik kafa işlemesi ki bu motorlara özel, büyük kapasiteli motorlara özel 'line boring' dediğimiz özel bir sistem kullanıyoruz, Türkiye'de söz konusu kabiliyete sahip tek üreticiyiz. Üretim hatlarının devreye alma çalışmalarında da ciddi aşama kaydettik. Şu anda yapmış olduğumuz değerlendirmelerde senelik bahsetmiş olduğumuz motordan ilk etapta 800, ihtiyaca bağlı olarak yıllık 1500 adet üretebilecek seviyede yatırımları ve devreye alma süreçlerini tamamladık.”
Mavi vatanda yerli motor
Motorun prototip çalışmalarının tamamlandığını, ancak seri üretimin en zorlu aşamalardan biri olduğunu dile getiren Gün, "Burada çok önemli bir mesafe kaydedildi, yatırımlarımızı hayata geçirdik. Aynı zamanda bünyemizdeki dinamometrelerimizi de güncelledik. Fabrikamızda kendi motorumuzu test edebilecek, ömür testi koşabilecek dinamometre yatırımlarımızı da tamamladık. Deniz motorlarının seri üretime geçişiyle alakalı çalışma nispeten daha önde, tekne üstü testleri tamamlanan projelerimiz de mevcut. Kısa sürede seri üretime geçmeyi planlıyoruz.
Söz konusu motorların 6 silindirli, 'common rail', 7,8 litre, 1500 ve 1600 Nm olmak üzere iki farklı konfigürasyonu bulunduğu bilgisini veren Gün, 460 beygir güç ürettiklerini söyledi.
Motorların bugüne kadar birçok test süreçlerini başarıyla gerçekleştirdiğini aktaran Gün, "Seri üretime geçişle alakalı artık son aşamadayız.” ifadesini kullandı.
Transmisyon çözümleri
Volkan Gün, TÜMOSAN'ın yüzde 97 yerlilikle traktör üretirken transmisyonları da kendisinin ürettiğini söyledi.
TÜMOSAN'ın kara şanzıman olarak adlandırılan nispeten basit bir transmisyondan senkromeçli otomatik ve tam otomatik transmisyona geçiş süreci yaşadığını anlatan Gün, senkromeçli otomatik ve tam otomatik transmisyonlarda da çeşitli projeler yürütüldüğünü bildirdi.
Özellikle senkromeçli otomatik transmisyonu kendi askeri araçları PUSAT'da belli bir süre test etme imkanı da bulduklarını bildiren Gün, şunları kaydetti:
"Değerli geri bildirimler aldık ve ikinci faz çalışmalarını sürdürüyoruz. Özellikle tam otomatik, 6 ileri 1 geri transmisyonumuzla alakalı da proje çağrıları mevcut. 2025 yılında özellikle bu transmisyonumuz özelinde çalışmalarımızı yoğunlaştıracağımızı söyleyebilirim.
Bu özellikle yerli-milli ürün kullanımı konusundan oldukça kritik. Çünkü araç entegratör firmalarımızın mevcut konjonktürden dolayı yurt dışından motor ve transmisyon alt sistem tedarik etme noktasında bazı problemleri mevcut. Dolayısıyla TÜMOSAN olarak özellikle katma değerli ürün sağlama ve teknoloji üretme konusunda elimizden gelen desteği ve faaliyetleri sürdürmeyi hedefliyoruz.”
460 beygir motorun 4x4, 6x6 ve 8x8 araçlarda kullanılabildiğine işaret eden Gün, motorun sahip olduğu özelliklerle envantere yeni girecek projelerde de ciddi bir potansiyeli olacağını bildirdi.
Volkan Gün, TÜMOSAN'ın yerli ve milli çözümler oluşturma yaklaşımıyla yatırım yapmaya ve teknoloji üretmeye bundan sonra da devam edeceğini vurguladı.
