Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, kış aylarına göre kahvaltı alışkanlığının değişerek yumurta tüketiminin azalması ve tavuk sürülerinin gençleştirilmesinden kaynaklı fiyatlarda düşüş yaşandığını, bunun sektörde "mayıs çukuru" olarak adlandırıldığını belirterek, "Bu sene 'mayıs çukurumuz', 'mayıs kanyonuna' dönüştü." dedi.
YUM-BİR'in verilerine göre, kafes yetiştiriciliğiyle üretilen ve 1 Ocak'ta tanesi 2,75 liradan üreticiden çıkan büyük boy yumurta, market raflarında tanesi 4, kolisi 120 liradan yerini alırken, 1 Nisan itibarıyla üreticiden aynı özelliklerdeki yumurtanın çıkış fiyatı 1,75, marketlerdeki 30'lu fiyatı 86 liraya kadar düştü.
YUM-BİR Başkanı Afyon, geçmişten bu yana mutfakların vazgeçilmezi, protein kaynağı yumurtanın fiyatıyla değil, faydasıyla anılmasını istediklerini belirtti.
"Sektörün, üretimi daraltması nedeniyle yumurta fiyatları yükseldi" diyen Afyon, üretimde dengeye ulaştıktan sonra fiyatların tekrar düşüşe geçtiğine dikkati çekti. Afyon, şunları kaydetti:
"Gerçek piyasaya bakıldığı zaman marketlerdeki yumurta fiyatları tüketici açısından normal. Üretim fiyatı maliyetlerin altında kaldığı için üretici zarar etmekte. Mevsimsel geçişlerden kaynaklı bu zarar öngörülüyordu. İnsanlarımızın kahvaltı alışkanlıkları yaz döneminde değişiyor, yumurtayı pek tüketmiyor. İhracatta yaşanan bazı sorunlardan, lojistik olanakların kısıtlanmasından kaynaklı birtakım sıkıntılar yaşadık. Yumurtanın arzını yönetemediğimiz için biraz daha düşme bekleyen tüccarlar mal alımına biraz mesafeli durdukları için düşüş yaşıyoruz. Bu düşüşlerden kaynaklı tüketiciler mutlu oluyor ama fiyatların düşük seyretmesi ileride daha yüksek fiyata yememize neden olabilir. Buna gerek kalmaması için bizim birtakım planlamalarımız var, devletimizin desteklediği planlı üretim. Bu planda, arzı yönetebilmek, yeni tüketim kanallarına yönelmek ve yeni ihracat pazarları bulmak yer alıyor."
Yumurtaların sertifikalarının muhakkak kontrol edilmesi gerektiğine işaret eden Afyon, tüketicinin aynı yumurtaya gereksiz yüksek bedel ödemesini istemediklerini vurguladı.
- "Mayıs çukuru" fiyatları düşürdü
Kış aylarına göre kahvaltı alışkanlığının değişerek yumurta tüketiminin azalması ve tavuk sürülerinin gençleştirilmesinden kaynaklı fiyatlarda düşüş yaşandığını ve bunun sektör tarafından "mayıs çukuru" olarak adlandırıldığını anlatan Afyon, "Bu çukurun uzunluğu, derinliği sektörün yatırımlarını etkiler. Biz bu mevsimde biraz düşüş öngörüyorduk ama öngörülenin üzerinde olunca biraz daha ileriye dönük yatırımlarımızı düzenlememiz icap ediyor. Bu sene 'mayıs çukurumuz', 'mayıs kanyonuna' dönüştü." değerlendirmesinde bulundu.
- Kalkınma Yolu Projesi
Afyon, 2018'de Irak'ın yumurta alımına koyduğu engelin ardından üreticinin yeni pazar arayışına girdiğini, bu sayede sektörün 2023'te 430 milyon dolar ihracat yaptığını anımsattı.
Üretici tarafından krizin fırsata çevrildiğine değinen Afyon, "Bu fırsat dolayısıyla şu anda 36 ülkeye yumurta ihraç etme potansiyelindeyiz. Haftalık 19 ülkeye aktif ihracatımız devam ediyor. Körfez ülkeleri ağırlıkta olmak üzere dönem dönem değişse de ABD, Uzak Doğu ve Avrupa dahil olmak üzere ülke pazarımızı çeşitlendirdik. Son zamanlarda ABD ve Japonya'da görülen bazı hastalıklardan kaynaklı bu ülkelerin de yumurta ihtiyacını Türkiye'den tamamlıyoruz." şeklinde konuştu.
Yumurta üreticisinin Irak'ın alım yasağı dolayısıyla uzun zamandır ikinci bir alternatif kapı açılması yönünde talepleri olduğunu belirten Afyon, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın gayretleriyle ortaya çıkan Kalkınma Yolu Projesi sayesinde yumurtayı, ulaştıramadıkları pazarlara da gönderme imkanı bulacaklarını söyledi.
Basra Körfezi ülkelerinde oluşan lojistik sıkıntısını Afrika'yı dolaşarak aşmaya çalıştıklarını anlatan Afyon, "İlerleyen dönemde bu Kalkınma Yolu'nun meyvesini ülke olarak, sektör olarak alacağımızı düşünüyoruz." dedi.