Küresel iklim değişikliğiyle birlikte, mevsimsel sıcaklıklarda ve yağışlarda yaşanan değişkenlik, şeker pancarı üretiminde olumsuzluklara yol açıyor.
Şeker pancarı ekim alanının yüksek olduğu kentte, iklimsel olumsuzluklar, verim ve kaliteyi düşürüyor. Olgunlaşma döneminde, güz sıcaklıklarının yüksek seyretmesi, bitkinin şeker oranının yükselmesini engelliyor.
Çiftçilerin, verimi ve kaliteyi yakalayabilmek için uyguladığı yöntemler ise emeği ve maliyeti artırıyor. Yağış yetersizliği nedeniyle de daha fazla yer altı suyuna ihtiyaç duyulması, kaynakları olumsuz etkiliyor.
- "Kök veriminde, şeker oranında büyük düşüşler yaşanıyor"
Selçuk Üniversitesi Tarım ve İklim Değişiklikleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kubilay Kurtuluş Baştaş, son yıllarda, birim alandan hasat edilen pancardan, elde edilen şeker miktarında düşüş gözlemlendiğini anlattı.
İklim krizinin, bu ve bir sonraki yüzyıl için en büyük felaketlerden olduğuna dikkati çeken Baştaş, "Küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklıklar ve kuraklık, bitki gelişimindeki olumsuzlukları, verim ve şeker oranındaki düşüşleri beraberinde getiriyor. Buna bağlı artan hastalıklar ve zararlılar ciddi kayıplara neden oluyor." diye konuştu.
Baştaş, üretim döneminde, sıcaklıkların, pancarın iklim isteklerinin çok üzerinde seyrettiğini belirterek, şunları kaydetti:
"30 derecelerin üzerine her çıktığımızda kök veriminde, şeker oranında düşüşler yaşanıyor. Güz dönemi sıcakları da olgunlaşma sürecinde soğuklanma isteğini yaşattırmıyor. Bu yüzden kökün şeker bağlaması, hasat zamanına sarkıyor ve istenen düzeye ulaşmıyor. Pancar yüksek miktarda su isteyen bir ürün. Yer altı sularımız sürekli çekiliyor. Üreticilerimiz, zaten iklim değişikliğine bağlı sorunlarla mücadele ediyor. Bunlara suyun olmayışı da eklenince sorunlar büyüyor. Farklı yöntemleri, sulama şekillerini, karbon emisyonunu azaltıcı faktörleri devreye sokmazsak, pancarının kalitesi ve verimi düşmeye devam edecek."
- Üretim zorlaşıyor, kaynaklar azalıyor, maliyetler artıyor
Meram ilçesindeki Kaşınhanı Mahallesi'nde 25 yıldır çiftçilik yapan İsa Çakır da yağış yetersizliğinden sulama ihtiyacının geçmişe göre iki kat arttığını, kuyularındaki suyun da giderek çekildiğini dile getirdi.
Güz aylarının eskisi gibi soğuk olmadığı için bitkinin düşük kalan şeker oranını, gübrelerle yükseltmeye çalıştıklarını anlatan Çakır, üretim maliyetlerinin de arttığını söyledi.
Boruktolu Mahallesi'nde yıllardır pancar üretimi yapan İbrahim Mert ise 10-15 yıl önce üretimin çok daha kolay olduğunu vurguladı.
Gelecekten kaygılı olduklarını belirten Mert, her yıl yaşadıkları zorlukların katlandığını, iklimden ve susuzluktan dolayı üretemez duruma gelmekten korktuklarını ifade etti.