Kira ödemelerini banka ve PTT aracılığıyla yapmayıp, elden yapanlara her bir tespit için kira tutarının yüzde 10'u oranında ceza kesilecek.
Kira ödemeleriyle ilgili son dakika açıklaması geldi. Gelir İdaresi Başkanlığı, yeni hazırladığı tebliğ taslağı ile kiraların elden ödenmesinin önüne geçmeye hazırlanıyor. Taslağa göre elden ödendiği tespit edilen kiranın aylık tutarının yüzde 10'u baz alınarak ceza belirlenecek. Eğer tutar 5 bin TL'nin altında kalırsa ‘özel usulsüzlük cezası' adıyla hem ev sahibi hem de kiracıya 5'er bin TL'lik ödeme zorunluluğu gelecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı kirayı elden ödeyene ceza uygulayacak. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı tebliğ taslağına göre elden ödenen her ay için ceza söz konusu olacak.
Elden ödendiği belirlenen kira için ev sahibi ve kiracıya en az 5'er bin liralık ceza kesilecek. Gelir İdaresi Başkanlığı elden kira ödenmesine ilişkin taslakta çeşitli örnekler verdi. Ev sahibine gayrimenkulü 20 bin liraya kiraladı. Kasım ayına ilişkin kira bedelinin elden ödendiği tespit edildi.
Tevsik (belgelendirme) zorunluluğuna uyulmadığı için kiraya veren ev sahibi ve kiracıya özel usulsüzlük cezası kesilecek. Elden yapılan ödeme 20 bin lira.
Yüzde 10'luk kısmı 2 bin liraya denk geliyor. 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5 bin liranın altında kaldığı için hem ev sahibi hem de kiracıya 5 bin lira ayrı ayrı usulsüzlük cezası kesilecek.
Kiracı, ödemenin tevsik zorunluluğuna uymadan yapıldığını, ödemeyi takip eden beş işgünü içerisinde kendiliğinden idareye bildirirse özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
Ev sahibi gayrimenkulünü kiracıya 2024'te 25 bin liraya kiraladı. Kiracı 2024 yılı eylül ve ekim aylarına ilişkin kira bedelini elden ödediği tespit edildi. Bu durumda hem ev sahibi hem de kiracıya özel usülsüzlük cezası kesilecek.
Buna göre; her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil edilen ve ödenen 25 bin lira kira tutarı için bu tutarın yüzde 10'u oranında hesaplanan 2 bin 500 lira ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5 bin liranın altında kaldığından, (2x5.000=) 10 bin lira özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) "Kira Ödemelerinde Tevsik Yükümlülüğüne İlişkin Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı"nı, internet sitesinde görüşe açtı.
Bu kapsamda, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleriyle herhangi mükellefiyet kaydı bulunmayanların gerçekleştirdikleri iş yeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemeler, bankalar veya PTT aracılığıyla yapılacak.
Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin yapılan tahsilat ve ödemeler de tevsik kapsamında yer alıyor.
Mevcut uygulamada iş yeri kira ödemeleri tutarına bakılmadan, konut kira ödemelerinde ise 500 lirayı aşması durumunda bankalar veya PTT aracılığıyla ödenmesi zorunluydu. Taslağa göre, konut kiralarında söz konusu sınır kaldırılıyor ve tüm ödemelerin banka veya PTT aracılığıyla gerçekleştirilmesi öngörülüyor.
Kiracılara da ceza kesilebilecek
Yürürlükteki tebliğde iş yeri kiralamalarında hem kiracıya hem kiralayana ceza kesilirken, konut kiralamalarında kiracıya ceza uygulanmıyordu. TBMM'de temmuz ayında kabul edilen Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la kiracıya da ceza kesilmesi mevzuata taşınmıştı.
Taslağa göre, bu kapsamda kira ödemelerini banka ve PTT aracılığıyla yapmayan, elden yapanlara her bir tespit için kira tutarının yüzde 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Kesilecek ceza tutarı 5 bin liradan az olamayacak. Mevcut durumda bu, kira tutarının yüzde 5'i ve asgari 3 bin lira olarak uygulanıyor.
Kiracı, ödemenin elden yapıldığını ödemeyi takip eden 5 iş günü içinde idareye bildirmesi halinde, kiracıya özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
Öte yandan bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezası üst sınırı 8 milyon 700 bin liradan 20 milyon liraya çıkarılıyor.
"Amaç, kayıt dışılığı tamamen ortadan kaldırmak"
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, tebliğ taslağının bazı zorunluluklar getirdiğini söyledi.
Söz konusu zorunlulukların, kiracılar açısından olumlu olacağını belirten Akçam, şunları kaydetti:
"Çünkü kiracılar her şeyi resmi rakam üzerinden gönderdikleri zaman, hem mal sahibinin ödeyeceği kira gelirlerinin vergileri açısından hem kira artışlarının çok afaki olmaması gibi problemlerin de çözülmesi için destek olacak. Çünkü yakın zamanda da Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz Bey açıkladı. E-kontrat sistemi hayata geçecek. Bu da bununla entegre olduğu zaman, yani kira gelirlerinin tespiti yapıldığında, gözden kaçan hiçbir şey olmayacak. Amaç, kayıt dışılığı tamamen ortadan kaldırmak."
Akçam, düzenlemeyi desteklediklerini ifade ederek, cezaların kiracıyı kapsayacak şekilde genişletilmesinin "sahte kontrat" dedikleri durumun önüne geçeceğine dikkati çekti.