Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Konya'da Çatalhöyük'ten sonra Akkise/Yahyalıhöyük'te de tarihe ışık tutacak buluntulara rastlandı. Akkise'nin tarihi yaklaşık 7 bin sene öncesine dayandığı yüzey araştırmaları sonucu ortaya çıktı. Geç Neolitik, Erken Kalkolitik Dönem'e ait pişmiş toprak kaplara, mimari kalıntılara, yontma taş aletlere ulaşıldı.
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünde Araştırma Görevlisi Doktor Ramazan Gündüz'ün bölgeyi keşfetmesiyle yüzey araştırmalarına başlandı. Çalışmalarını titizlikler yapan Gündüz bölgeye ‘Yahyalıhöyük' adını verdi.
Bölge, Çatalhöyük'le yakın geçmişe sahip. Akkise/Yahyalıhöyük'de Geç Seramikli Neolitik Döneme ait kalıntılara rastlanırken, Çatalhöyük'te Erken Seramikli Dönem kalıntıları mevcuttur. Henüz çalışmaların tamamlanmadığı göz önünde bulundurulursa Akkise/ Yahyalıhöyük yerleşim yerinde daha eski zamanlara ait kalıntıların ortaya çıkması muhtemeldir.
Akkise/Yahyalıhöyük Suğla Gölü'ne yakın sulak bir alanda bulunduğundan elverişli tarım arazilerine sahip olması nedeniyle yerleşim yeri olarak tercih edilmiştir. Verimli tarım arazilerine bulunan bölgede o dönemde de tarım yapıldığının kanıtı olan çok sayıda öğütme taşlarına ulaşılmıştır.
Günümüzde de hâlâ tarım arazisi olarak kullanılan bölgede toprağın sürekli hareketli olması nedeniyle buluntular yüzeye çıkmıştır. Bunu fark eden defineciler bölgeyi gözde mekânı haline getirmiştir. Hem tarım hem de definecilerin bölgenin tahrip olmasına neden olmuştur.
Definecilerin açtığı kaçak kazı çukurlarından mimari yapıya ait ipuçlarına ulaşılmıştır. Düzgün taşlarla örülmüş, çamur harç kullanılarak oluşturulmuş yapılara ulaşılmıştır. Geç Neolitik, Erken Kalkolitik Dönem'e tarihlenebilecek pişmiş toprak kap parçalarından oluşmaktadır. Akkise/Yahyalı'da bunların dışında yine Tarih Öncesi Dönem yerleşmelerinde bulunan yontma taş aletler ve öğütme taşlarına da ulaşılmıştır.
Akkise/Yahyalıhöyük'te yapılan çalışmalar bölgede ilerleyen yıllarda yapılacak olan kazı çalışmalarına ışık tutacak niteliktedir. Bunun yanı sıra kazılar sonucu açığa çıkarılacak yerleşme, bölgenin Neolitik Dönem kültürleri üzerine yeni verilerin elde edilmesine de olanak sağlayacaktır.
Yeni bulunan yerleşim yerinin daha önce çalışma yapılan Karaman Can Hasan Höyük'ten Isparta/Gelendost Yaka-Köşkhöyük'e kadar uzanan bir yaşam alanının bir parçası olabileceğini araştırmacılar tarafından düşülmektedir.
Henüz aydınlatılmayı bekleyen Akkise/Yahyalıhöyük bölgesinin insan tarihini aydınlatacağı en az Çatalhöyük kadar önemli bilgiler sunacağı tahmin ediliyor. Bölgenin gereken değeri görmesi, bölgesel ilişkilerin açığa çıkarılması açısından oldukça büyük önem arz ediyor.
Kaynak
Gündüz, Ramazan. ‘‘Akkise/Yahyalı Höyük: Suğla Gölü Kenarında Yeni Bir Prehistorik Yerleşim'', Arkhaia Anatolika 3 (2020): 244-253.
Görseller Arkhaia Anatolika dergisinden edinilmiştir.
